PRZEMOC w rodzinie jest zjawiskiem powszechnym,
występuje w wielu rodzinach.
Przemoc to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie skierowane przeciwko członkom rodziny, które narusza ich prawa i dobra osobiste, powodując cierpienie i szkody (fizyczne
i psychiczne, np.: obrażenia ciała, strach), wobec których osoba doznająca przemocy nie jest
w stanie się bronić. Przemoc nieprzerwana staje się coraz dotkliwsza, bardziej bolesna dla osoby jej doznającej.
Istotą przemocy jest przewaga sił osoby stosującej przemoc w sferach: fizycznej, psychicznej, ekonomicznej, społecznej, prawnej.
Osoba doznająca przemocy nie jest winna zjawisku przemocy. Osoba dorosła doznająca przemocy
w rodzinie nie rodzi się ofiarą. Wykształcenie, wiek, status społeczny, pochodzenie, wyznanie nie chroni przed doznawaniem przemocy.
Osoba doświadczająca przemocy może:
- porozmawiać z kimś komu ufa
- zadzwonić np.: na Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
- nauczyć się nie usprawiedliwiać przemocy
- wzywać policję w każdej sytuacji zagrożenia
- szukać pomocy u specjalistów
- zdobywać wiedzę prawną
- uwierzyć, że ma w sobie siłę by zmienić swoje życie.
Nie ma usprawiedliwienia dla osoby stosującej przemoc, to ona jest za to odpowiedzialna a zgodnie z zapisami prawa przemoc jest przestępstwem i za dopuszczenie się aktów przemocy grozi kara pozbawienia wolności.
Osoba stosująca przemoc może skorzystać z programów pomocy: korekcyjno-edukacyjnych, terapeutycznych, pomocy psychologicznej, zajęć grupowych, warsztatów umiejętności.
DZIECKO jest w rodzinie najsłabsze
i najbardziej bezbronne w obliczu przemocy.
Rodzaje przemocy:
- przemoc fizyczna: bicie (np.: pięścią, dłonią, przedmiotami), szczypanie, kopanie, ciągnięcie za włosy, szarpanie, przypalanie, popychanie, przytrzymywanie, duszenie, pozostawienie
w niebezpiecznym miejscu, obezwładnianie itp.; - przemoc psychiczna: obrażanie i wyzywanie, poniżanie, wyśmiewanie poglądów, opinii, wyznania i przekonań, grożenie, narzucanie swojego zdania i poglądów, kontrolowanie, wmawianie choroby psychicznej, szantażowanie, ograniczanie kontaktu z innymi ludźmi, zawstydzanie, wymuszanie posłuszeństwa i podporządkowania itp.;
- przemoc seksualna: wymuszanie pożycia seksualnego, nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, podglądanie, krytyka zachowań seksualnych, zmuszanie do oglądania stosunku seksualnego lub pornografii, wyśmiewanie wyglądu, ciała i krytyka wyglądu itp.;
- przemoc ekonomiczna: niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych rodziny, zabieranie pieniędzy, okradanie, niszczenie rzeczy osobistych, czyjejś własności, niełożenie na utrzymanie, zaciąganie kredytów i długów bez zgody współmałżonka/współmałżonki, uniemożliwianie podjęcia zatrudnienia, uniemożliwienie korzystania z pomieszczeń we własnym mieszkaniu itp.
- zaniedbanie: pozostawianie bez opieki osoby, która jej wymaga (dzieci, osób starszych, chorych), niezapewnianie jedzenia, odpowiedniego ubioru, przyborów szkolnych, opieki medycznej
KLAPS JEST PRZEMOCĄ!!
Czynniki, które powodują, że przemoc w rodzinie trwa a osoba doznająca przemocy żyje z oprawcą:
- Mity i stereotypy podtrzymujące przemoc, „powiedzenia” np.: „brudy pierze się w własnym domu”, „ kobieta powinna nieść swój krzyż”, „przemoc domowa to problem marginesu społecznego”, „ lepsze bite niż zdechłe”, „widziały gały co brały”, „jak bije to kocha”, „co wolno wojewodzie, to nie tobie, smrodzie”, „dzieci i ryby głosu nie mają” itp. …
- brak reakcji i milczenie świadków
- nieznajomość mechanizmów przemocy
- warunki socjalno-bytowe
- zewnętrzne i wewnętrzne czynniki podtrzymujące przemoc (wpływ rodziny, instytucji i służb)
Na mechanizmy przemocy składają się:
- cykl przemocy – zapętla się póki nie zostanie przerwany, z czasem faza miodowego miesiąca ulega skróceniu aż do jej zaniku.
- faza narastania napięcia (sprawca szuka powodów, wszystko mu przeszkadza, prowokuje, „coś wisi w powietrzu”, ofiara „nadskakuje”, „czyta w myślach”, czeka)
- faza ostrej przemocy (dochodzi do aktu przemocy)
- faza miodowego miesiąca (sprawca przeprasza)
- proces wiktymizacji (stopniowe wchodzenie w rolę ofiary),
- wyuczona bezradność – poddanie się, zaprzestanie działania, które wynika z przekonania, że cokolwiek się zrobi, nie będzie to miało żadnego znaczenia, nie przyniesie efektów, gdyż zawsze znajdzie się powód do zachowań agresywnych/przemocowych. Wyuczona bezradność bardzo często rozwija się na bazie życiowych doświadczeń.
- „pranie mózgu”, czyli zachowania osoby stosującej przemoc (poniżanie i degradacja, groźby itp.) powodujące u osoby doświadczającej przemocy: izolację, monopolizację uwagi, doprowadzenie do wyczerpania, wywoływanie lęku i depresji, naprzemienność kary
i nagrody, demonstrowanie wszechmocy i wszechwładzy, wymuszanie drobnych przysług.
Konsekwencje przemocy:
- Syndrom stresu pourazowego/pourazowe zaburzenie stresowe
- u dorosłych: niskie poczucie własnej wartości oraz niska samoocena,
- wykształcenie biernych mechanizmów radzenia sobie z przemocą,
- wysoka zależność emocjonalna od swoich partnerów,
- podwyższony niepokój i depresja,
- izolacja społeczna,
- osoby doznające przemocy mają poczucie winy za to, co dzieje się w ich związku, są podporządkowane sprawcy, odczuwają w stosunku do niego ambiwalentne poczucie lojalności, często nadużywają alkoholu, środków przeciwbólowych, leków, a nawet narkotyków, zapadają na choroby związane z przebywaniem w długotrwałym stresie.
- U dzieci: odczuwanie niepokoju, strachu,
- depresja,
- samouszkodzenia,
- osłabienie koncentracji objawiające się, np. osiąganiem niskich wyników w szkole,
- pogorszenie samopoczucia,
- nieposłuszeństwo,
- agresja wobec otoczenia,
- występowanie koszmarów sennych,
- moczenia nocne,
- pojawienie się dolegliwości fizycznych, będących skutkiem stresu psychologicznego,
- niskie poczucie własnej wartości.
Gdzie szukać pomocy?
- Specjalistyczne Ośrodki Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie np.: z siedzibą w Łodzi przy ul. Franciszkańskiej 85. Placówka ma charakter całoroczny i całodobowy.
kontaktowy: (42) 640-65-91 - Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie 801 120 002
- Punkty konsultacyjne (pomoc psychologiczna, pedagogiczna, prawna, socjalna),
- MOPS, GOPS
- Policja
- Sąd Rejonowy, Wydział Rodzinny i Nieletnich
- placówki edukacyjne
- służba zdrowia
- prawnik
- Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
- organizacje pozarządowe
- więcej…
Świadek przemocy może:
- zapytać osobę krzywdzoną o jej potrzeby, oczekiwania
- zareagować na to co widzi/słyszy zwracając uwagę, np.: „proszę przestać”, „nie można tak robić” SAM FAKT ZAREAGOWANIA JEST KLUCZOWY
- poinformować służby, inne osoby (np.: policję, straż miejską, ochronę, przedstawiciela Ośrodka Pomocy Społecznej, organizacji pozarządowych, Sąd, placówki oświatowe,skontaktować się telefonicznie z infolinią)
- porozmawiać z osobą doznającą przemocy, wyrażając swój niepokój dotyczący braku bezpieczeństwa członków rodziny
- Świadek przemocy ma wpływ i może zapoczątkować zmianę sytuacji i ochronę osób doznających przemocy.
Jeśli jesteś osobą doznającą przemocy bezpieczeństwo swoje i swoich dzieci traktuj priorytetowo. Istnieje prawdopodobieństwo, że z powodu przemocy konieczna będzie ucieczka. Porozmawiaj
z dziećmi na ten temat – uprzedź je, opowiedz o zagrożeniach. Jeśli masz możliwość poszukaj bezpiecznego schronienia. Miej przygotowane następujące rzeczy w jednym miejscu:
- najważniejsze dokumenty (dowód osobisty, prawo jazdy, paszport, legitymację ubezpieczeniową, akt ślubu, akt urodzenia dzieci, dokumenty sądowe);
- telefon komórkowy (z zapisanymi najważniejszymi numerami telefonów);
- recepty i lekarstwa;
- pieniądze i karty płatnicze,
- klucze od mieszkania,
- kluczyki od samochodu,
- ubrania i rzeczy niezbędne dla Ciebie i dzieci.